Thiên An Môn đẫm máu 4/6/1989

Sự kiện Thiên An Môn 1989 (4 tháng 6 năm 1989)



Đây là sự kiện một loạt những vụ biểu tình do sinh viên, trí thức và những nhà hoạt động công nhân lãnh đạo ở Trung Quốc từ 15 tháng 4, 1989 và 4 tháng 6, 1989, (theo chính quyền Trung Quốc) đã khiến từ 400 đến 800 dân thường thiệt mạng, và từ 7.000 đến 10.000 người bị thương. Một báo cáo ban đầu từ các bệnh viện địa phương đưa ra con số khoảng 2.000.

Ngày 20 tháng 5, chính phủ tuyên bố thiết quân luật và vào đêm ngày 3 tháng 6, sáng ngày 4 tháng 6, xe tăng và bộ binh quân đội được gửi tới quảng trường Thiên An Môn để đàn áp phong trào và giải tán những người biểu tình. Những ước tính về con số thiệt mạng dân sự khác nhau: 400-800 (Mỹ), 2.600 (Chữ thập đỏ Trung Quốc), và một nguồn chưa được xác định khác là 5.000. Số người bị thương từ 7.000 đến 10.000. Tiếp sau cuộc bạo lực, chính phủ tiến hành nhiều cuộc bắt giữ để đàn áp những người ủng hộ phong trào, cấm đoán báo chí nước ngoài và kiểm soát nghiêm ngặt việc đưa tin các sự kiện của báo chí Trung Quốc.

Bối cảnh

Tháng 4 năm 1989, khi Hồ Diệu Bang qua đời, dân chúng Trung Quốc đã nhân tang lễ ông, tổ chức nhiều vụ xuống đường biểu tình. Chính thức là để tỏ lòng thương tiếc một người thuộc xu hướng cải cách, song các cuộc biểu tình này thực ra là để phản đối lạm phát và nạn tham nhũng. Nhiều đảng viên cao cấp đã tỏ vẻ ủng hộ, thậm chí yểm trợ dân biểu tình.

Đến khi sự việc xảy ra quá tầm kiểm soát của chính quyền thì họ chỉ còn giải pháp là "tắt đèn nổ súng". Tổng bí thư Triệu Tử Dương muốn can cả hai bên, chính quyền và dân biểu tình, mà không nổi. Ông xuất hiện lần cuối, giữa đám biểu tình vào ngày 19 tháng 5, 1989, với nước mắt lưng tròng và tay cầm loa để nói là mình đến quá trễ.


(Người áo đen phía sau ông Triệu Tử Dương chính là Thủ tướng đương nhiệm Ôn Gia Bảo)
Hơn 10 ngày sau, quân đội tiến vào thủ đô Bắc Kinh, yêu cầu báo chí rút lui và rạng ngày 4 tháng 6, đám biểu tình bị giải tán, hàng ngàn người bị tàn sát ngay tại quảng trường Thiên An Môn. Con số chính thức là bao nhiêu thì Bắc Kinh không nói và không ai biết được.

Phản kháng

Từ 16-4 đến 23/4 sinh viên và những người biểu tình đã tụ tập trên 100.000 người tại quảng trường với lý do chuẩn bị cho lễ tang của Hồ Diệu Bang. Họ tổ chức bãi khoá và diễu hành trên các đường phố Bắc Kinh.

Ngày 4/5, gần 100.000 người tại Bắc Kinh tuần hành đòi tự do báo chí.

Từ ngày 13/5, sinh viên chiếm quảng trường và bắt đầu tuyệt thực, với số lượng người nhịn ăn lên tới gần 1000 người.

Ngày 19/5 lúc 4:50 sáng, Tổng bí thư Triệu Tử Dương (赵紫阳) tới Quảng trường và đọc một bài diễn văn hối thúc sinh viên chấm dứt cuộc tuyệt thực. Sau khi nói rằng sinh viên cần phải giữ lấy tính mạng của mình để chứng kiến ngày đất nước hoàn thành bốn hiện đại hóa, ông tiếp: "Chúng tôi thì già rồi, không thành vấn đề gì nữa" (We are already old, it doesn't matter to us any more).
Lời bộc bạch như một sự chấp nhận số phận của ông đã trở nên nổi tiếng. Và quả thật, đây chính là lần xuất hiện cuối cùng của vị Tổng Bí thư này, ông bị buộc rời khỏi chức vụ và bị quản thúc ngặt nghèo mãi cho đến khi qua đời vào tháng Giêng 2005.

Trong khi đó, Đặng Tiểu Bình, Dương Thượng Côn và Lý Bằng lập một kế hoạch đàn áp bằng quân sự.

Đàn áp
Cuộc tấn công vào quảng trường bắt đầu lúc 10:30 tối ngày 3 tháng 6, khi xe bọc thép (APC) và quân đội vũ trang với lưỡi lê tiến vào từ nhiều hướng.





Các sinh viên bị các nhóm bộ đội lôi ra đánh đập bằng những cây gậy lớn.

Quảng trường Thiên An Môn bị khóa chặt. Ðêm mùng 3 rạng mùng 4 tháng 6, công an ném lựu đạn cay và đánh đập mọi người với dùi cui và roi điện.

Tiếng súng nổ vang ở ngoại vi thành phố. Lúc 2 giờ sáng xe thiết giáp ủi bằng các chướng ngại vật do sinh viên dựng lên.
Bộ đội nã súng vào đoàn biểu tình. Từng đoàn xe tăng tiến vào quảng trường cán nát các thây người đã ngã.

Đây là bức ảnh nổi tiếng về một người đàn ông đơn độc mặc áo sơ mi trắng đứng trước một đoàn xe tăng đang tiến vào Quảng trường Thiên An Môn.
Được chụp ngày 5 tháng 6 khi đoàn xe đang đi trên giao lộ thuộc Đại lộ Trường An, bức ảnh cho thấy hình ảnh một người không vũ khí đứng ở giữa đường, cản bước đoàn xe tăng.
Khi người lính lái tăng tìm cách đi vòng tránh, "người biểu tình vô danh" tiếp tục cản đường. Anh ta tiếp tục đứng trước đoàn tăng trong một khoảng thời gian, sau đó leo lên tháp pháo chiếc xe dẫn đầu và nói chuyện với những người lính bên trong. Sau khi quay về vị trí chặn đường, anh ta bị những người xung quanh kéo ra, có lẽ họ sợ anh ta sẽ bị bắn hay bị đè nát.


Cuộc đàn áp kéo dài vài ngày sau đó. Bộ đội nã súng vào bất cứ ai có thái độ khiêu khích hay cản đường. Các trường đại học bị lục soát, các nhân vật bất đồng chính kiến bị bắt đi. Hơn 1,500 người bị bắt, trong đó có ít nhất 6 lãnh tụ sinh viên trong danh sách 21 người bị truy nã. Lệnh giới nghiêm được ban hành. Sáng ngày 8, một sự im lặng ngột ngạt bao trùm thành phố. Trong số 21 sinh viên nằm trong danh sách truy nã của chính quyền, khoảng phân nửa đã lần lượt trốn ra nước ngoài. Hai trong số những người thoát được là Chai Ling và Quang Ðán. (Cả hai hiện đang sống tại Hoa Kỳ.)

Chính quyền tuyên bố thắng lợi trước "Cuộc nổi loạn phản cách mạng." Một số đơn vị bộ đội từ chối không tham gia vào cuộc thảm sát đã bị giải giới sau đó. Tất cả các xác chết đều bị dọn sạch trong đêm theo lệnh của chính quyền. Các phóng viên nước ngoài ước lượng số người chết là 3,000. Số người bị thương, theo thông tin chính thức của nhà cầm quyền, là 7,000.


Chính phủ truy nã 21 lãnh tụ sinh viên, một nửa trong số họ đã trốn kịp ra nước ngoài. Tất cả các xác chết đều bị dọn sạch trong đêm theo lệnh của chính quyền.

Sáng ngày mùng 4 tất cả những gì còn lại chỉ là các vết máu.

Chính phủ Trung Quốc không bao giờ đưa ra dữ liệu chính thức chính xác hay danh sách những người chết.

Ảnh hưởng về chính trị
Các cuộc phản kháng trên Quảng trường Thiên An Môn đã làm mất đi quan niệm tự do hoá chính trị đang phát triển trong dân chúng hồi cuối thập niên 1980; vì thế, nhiều cải cách dân chủ được đề xuất trong thập niên 1980 đã bị bãi bỏ.

Dù có đã có một số quyền tự do cá nhân được ban hành từ thời điểm đó, những cuộc tranh luận về những sự thay đổi cơ cấu trong chính phủ Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa và vai trò của Đảng Cộng sản Trung Quốc vẫn là một chủ đề cấm kỵ.


Lịch sử bị xóa sạch
Hiện tại, vì chính sách kiểm duyệt của chính phủ Trung Quốc gồm cả việc kiểm duyệt Internet, truyền thông bị cấm đưa bất kỳ tin nào liên quan tới chủ đề này. Phần lịch sử này đã biến mất trên hầu hết các phương tiện truyền thông Trung Quốc, gồm cả internet.

Tháng 1 năm 2006, Google đã đồng ý kiểm duyệt site của họ tại Trung Hoa lục địa, Google.cn, để loại bỏ các thông tin về vụ thảm sát này trên Google tiếng Trung

Bài học Thiên An Môn
Cuộc biểu tình ở Thiên An Môn không phải là lần đầu tiên. Trừ những năm tháng xáo trộn bởi cuộc Cách Mạng Văn Hóa trong thập niên 1960, các cuộc biểu tình do sinh viên khởi xướng đã diễn ra từ năm 1985. Tuy lẻ tẻ và không quy mô nhưng nó cũng cho thấy rằng các sinh viên dám mạnh dạn bày tỏ thái độ của mình.

Cuộc biểu tình ở Thiên An Môn đã bị dập tắt nhưng dư âm của nó không bao giờ tắt. Nó mãi mãi khắc ghi vào lịch sử Trung Quốc như một cuộc tranh đấu hào hùng của những người trẻ tuổi cho dân chủ. Ngày nay dù các thông tin về biến cố Thiên An Môn bị chính quyền cấm phổ biến, nhưng trong lòng mỗi người dân Trung Quốc, kể cả những người lãnh đạo, nó vẫn nhắc nhở rằng có những người đã đổ máu cho dân chủ. Trung Quốc đã không còn như xưa kể từ sau biến cố Thiên An Môn. Trung Quốc đã thực sự thay đổi, và sẽ còn tiếp tục thay đổi.


Tuyên bố và chế tài của những quốc gia, vùng lãnh thổ và các tổ chức trên thế giới.



Tác phẩm điêu khắc được đặt tại thành phố Wroclaw, Balan. Thể hiện hình ảnh về một chiếc xe đạp bị phá hủy và một vết đạn xe tăng hằn trên đường, biểu trưng cho hình ảnh người dân BK bị quân đội đàn áp tại quảng trường TAM

Sau sự kiện Lục tứ nhiều quốc gia Tây phương đã có những hình thức chế tài kinh tế đối với TQ. Từ năm 1989 trở đi mọi hợp tác quân sự với TQ đều bị đình chỉ. Đến năm 1990 một số quốc gia khôi phục lại tiếp xúc và giao lưu kinh tế với TQ.

*Liên Hợp Quốc

Ngày 5/6, người phát ngôn tổng thư ký lên hợp quốc phát biểu rằng: Do sự sử dụng vũ lực của BK đã dẫn đến tang thương mất mát cho dân chúng TQ, Tổng thư ký LHQ vô cùng đau xót trước tình cảnh này. TTKLHQ rất tôn trọng hiến chương LHQ, các quốc gia không nên can thiệp vào những sự kiện phát sinh trong nội bộ TQ, tuy nhiên ông hy vọng các quốc gia sẽ sử dụng chế tài ngoại giao với TQ.

*Ngân hàng thế giới

Ngày 12/6, người phát ngôn ngân hàng thế giới nói: "Ngân hàng thế giới hôm nay quyết định ngừng tất cả các khoản cho vay đ/v TQ". Ban giám đốc ngân hàng thế giới đã định ngày 30 sẽ thảo luận đề xuất của BK về yêu cầu vay 230 triệu đô la Mỹ, tuy nhiên vì tình thế trước mắt nên yêu cầu này bị đình chỉ vô thời hạn.

*Hoa Kỳ

Chiều 5/6, TT Mỹ Bush đưa ra chương trình hành động 5 điểm đối với TQ:

1. Đình chỉ tất cả các hoạt động mua bán vũ khí và xuất khẩu những thương phẩm hữu quan.
2. Đình chỉ tất cả các chuyến thăm của lãnh đạo quân sự tới TQ.
3. Chấp thuận thỉnh cầu của du học sinh TQ kéo dài thời gian lưu trú tại Hoa Kỳ.
4.Đề nghị được trợ giúp nhân đạo đ/v những nạn nhân của sự kiện thông qua hội chữ thập đỏ.
5. Không ngừng hợp tác với phía TQ nghiên cứu quan hệ song phương và tìm tiếng nói chung trên nhiều lĩnh vực.

Chiều hôm đó, tại nhà trắng TT Bush đã hội kiến với 4 lưu học sinh TQ trong 40 phút. Cùng lúc, Hạ Nghị Viện với 406 phiếu thuận, 0 phiếu chống, đã thông qua "Nghị quyết lên án hành động trấn áp của BK, ủng hộ chương trình hành động của TT Bush đình chỉ hợp tác quân sự với TQ".

Ngày 6, Thượng nghị viện với 100 phiếu thuận, 5 phiếu chống, đã thông qua nghị quyết yêu cầu chính phủ thực thi biện pháp chế tài với TQ, bao gồm:

1. Kêu gọi ngân hàng xuất nhập khẩu Hoa Kỳ và các công ty đầu tư hải ngoại rút các khoản đầu tư của mình tại TQ.
2. Mạnh mẽ yêu cầu người có trách nhiệm khi giải quyết thủ tục cấp phép xuất khẩu hãy có những suy tư đúng đắn về cục diện trước mắt của TQ.
3. Mạnh mẽ yêu cầu đài tiếng nói HK tăng thêm nhiều tiết mục bằng tiếng Hoa.

Cùng ngày, Người phát ngôn tin tức Quốc vụ viện tuyên bố: Chính phủ Hoa Kỳ đồng ý cho phép những công dân nước CHNDTH đã nhập cảnh vào Hoa Kỳ được phép ở lại quá thời hạn ghi trên visa, tư cách không thay đổi. Đương thời có khoảng 45008 công dân TQ vì những lý do khác nhau đã ở lại Hoa Kỳ.

Ngày 7, do quân đội giới nghiêm TQ tấn công nhân viên ngoại giao, đại sứ quán Hoa Kỳ ra lệnh cho toàn bộ nhân viên ngoại giao cùng gia đình lập tức di tản. Kết quả có 125 người rời khỏi TQ. Ngày 8, Quốc vụ khanh Hoa Kỳ Beck nói: "Đang diễn ra đấu tranh quyền lực tại TQ, cục diện trước mắt khó nhận định, không thể biết sắp tới ai sẽ lên nắm quyền tại TQ", và "Kêu gọi tất cả những công dân Hoa Kỳ đang có mặt tại TQ nhanh chóng xuất cảnh". Cùng ngày, thị trưởng New York (Theo phiên âm chữ Hán là Quách Đức Hoa) tuyên bố từ bỏ quan hệ kết nghĩa giữa thành phố này với BK, và kiến nghị ủy ban thị chính đặt tên cho đoạn giao nhau giữa đường số 42 và đại lộ 12 là "Quảng trường Thiên An Môn" Ngày 20, phát ngôn nhân nhà trắng tuyên bố, sẽ yêu cầu các tổ chức tài chính quốc tế xem xét lại khả năng cấp cho TQ các khoản vay, để phản đối việc BK tiếp tục sử dụng vũ lực trấn áp những người bất đồng chính kiến, đồng thời vận động các quốc gia phương Tây ngừng cho TQ vay.

*Liên Xô

Ngày 6/6, Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô thông qua "Tuyên bố liên quan đến sự kiện TQ" nói: "Dù tình hình khi đó có nghiêm trọng đến đâu đi nữa, cũng phải kiên nhẫn tìm kiếm giải pháp chính trị sao cho giữ vững được đoàn kết trong nhân dân", "Sự kiện phát sinh tại TQ là nội vụ của TQ, áp lực từ bất cứ quốc gia nào cũng là điều không hợp lý. Cách gây áp lực này chỉ đem lại chia rẽ và không thể mang lại sự ổn định cho cục diện trước mắt", "Chúng tôi hy vọng nhân dân TQ anh em có thể nhanh chóng lật qua một bên trang sử đau buồn này". Ngày 9, người phát ngôn chính phủ Liên Xô nói: "Chúng tôi không ngờ xảy ra sự kiện này, cảm giác của chúng tôi là vô cùng kinh ngạc". "Tháng trước các cán bộ đi dự cuộc hội đàm cấp cao đầu tiên trong 3 năm cũng đã biết đến hoạt động phản đối của S/v, nhưng do tôn trọng lễ nghi, nên chúng tôi đã không tập trung vào yêu cầu vận động dân chủ", "Từ cuối tuần trước do tại BK phát sinh sự kiện bạo lực nên đường điện thoại liên thông bị gián đoạn". Ngày 15, Gorbachev đã phát biểu cách nhìn của mình: "Tất cả chúng tôi đều cảm thấy vô cùng bất an trước tình hình TQ, chúng tôi cảm thấy lo lắng trước khả năng đổ vỡ của tiến trình cải cách tại TQ", "Sự kiện này làm tổn hại đến cục diện của tất cả các tiến trình lành mạnh hóa thế giới".

*Liên minh châu Âu

Ngày 5/6, ủy ban liên minh châu Âu phát biểu tuyên bố: "Biểu thị thương tiếc những người dân BK thương vong do bị trấn áp", "Nếu chính phủ TQ đã ngừng theo đuổi những chính sách giúp TQ có thể đi lên con đường cải cách tự do hóa, thì liên minh châu Âu lo ngại tính bền vững của sự hợp tác với TQ có khả năng bị phá vỡ. LMCÂ quyết định hủy bỏ hội nghị cấp cao ủy ban hợp tác giữa TQ và LMCÂ với bộ trưởng bộ kinh tế TQ Trịnh Thác Bân". Ngày 6, 12 nước thành viên LMCÂ ra công báo "mạnh mẽ lên án biện pháp sử dụng vũ lực trấn áp của chính phủ TQ với những người biểu tình hòa bình, khiến cho nhiều người tử vong", "Vô cùng kinh ngạc trước sự kiện đau thương diễn ra tại TQ", còn chỉ ra rằng "Bạo động nghiêm trọng vẫn còn tiếp tục". Kêu gọi "Chính phủ TQ đình chỉ sử dụng vũ lực đối với những người dân không có vũ khí, lập tức tìm kiếm biện pháp hòa bình giúp giải quyết xung đột", tuyên bố: "Hủy bỏ các cuộc hội kiến đồng cấp giữa các bộ trưởng, đình chỉ quan hệ mậu dịch giữa LMCÂ và TQ".

Ngày 27, Hội nghị bộ trưởng LMCA lần thứ 41 đã quyết định thông qua chế tài Trung Quốc mang tên "Tuyên bố liên quan đến TQ", bao gồm:

1. Đặt ra vấn đề nhân quyền của TQ trong các tổ chức quốc tế thích hợp, yêu cầu cho phép nhân viên quan sát độc lập tham gia quá trình tài phán và thăm hỏi phạm nhân.
2. Đình chỉ việc hợp tác quân sự và mua bán vũ khí của các nước thành viên đ/v TQ.
3. Đình chỉ các cuộc tiếp xúc cấp cao và cấp bộ trưởng.
4. Trì hoãn những kế hoạch hợp tác giữa các quốc gia thành viên với TQ.
5. Những kế hoạch hợp tác về văn hóa, KHKT cũng phải hạn chế ở mức độ những hành động có ý nghĩa cho tình huống trước mắt.
6. Các nước thành viên kéo dài thời hạn lưu trú của lưu học sinh TQ.
7. Trì hoãn việc nghiên cứu các yêu cầu về các khoản cho vay giữa TQ với LMCÂ và giữa TQ với ngân hàng thế giới.

*Vương quốc Anh

Ngày 5, Bộ trưởng ngoại giao vương quốc Anh triệu kiến đại diện lâm thời chính phủ TQ tại Anh Tống Minh Giang, bày tỏ "Bị chấn kinh bởi sự kiện đổ máu tại BK" và quyết định, "Hủy bỏ chuyến thăm Anh quốc của bộ trưởng tư pháp TQ Thái Thành", "Hủy bỏ chuyến thăm TQ của bộ trưởng nông nghiệp Anh John Mikeleik", đình chỉ việc xuất bản tại Âu châu tờ báo tiếng Hoa "Trung Quốc nhật báo", ngày 6, phu nhân thủ tướng Anh phát biểu tại hạ nghị viện "Cuộc tắm máu này biểu minh rằng chủ nghĩa cộng sản luôn luôn sẵn sàng dùng vũ lực áp đặt ý chí của mình lên những con người tay không tấc sắt", "Mỗi quốc gia dù với tư cách độc lập hay liên minh đều phải nghiên cứu làm thế nào để biểu hiện điều này với phía TQ thông qua các hành động thực tế, hiển nhiên là vương quốc Anh không thể tiếp tục những chuyến thăm bình thường với nhà đương cục TQ". "Trước mắt khó có thể tiếp tục cùng TQ thảo luận vấn đề Hồng Công".

*Pháp

Pháp tuyên bố đình chỉ quan hệ ngoại giao với TQ trên tất cả phương diện, đình chỉ mọi cuộc tiếp xúc với TQ. Nước Pháp giảm đến mức tối đa số nhân viên ngoại giao tại TQ.

*Tây Đức

Ngày 6 tổng thống tây Đức tuyên bố: "Liên quan đến việc BK sử dụng vũ lực thảm sát dân thường, chúng tôi bày tỏ sự thương tiếc những nạn nhân của thảm kịch này, hy vọng BK có thể nhanh chóng tìm kiếm biện pháp nhân đạo giải quyết vấn đề này". Tây Đức đình chỉ mọi quan hệ cấp cao với chính phủ TQ, hủy bỏ hội nghị vào mùa thu của ủy ban kinh tế Tây Đức với TQ.

*Đông Đức

Ngày 6, chủ tịch đông Đức Erich Honecker tuyên bố: "Dùng vũ lực trấn áp bọn phản cách mạng là đúng rồi!"

*Nhật Bản

Ngày 5, Thủ tướng Nhật Uno Sousuke nói "Tôi bảy tỏ đau buồn trước những thương vong to lớn do hành vi sử dụng vũ lực trấn áp tại quảng trường TAM, hy vọng cục diện có thể an bình trở lại". Cùng ngày, đảng xã hội, đảng công dân, đảng dân xã đều có phát biểu tuyên bố lên án. Từ ngày 6 trở đi, nhân viên các ngân hàng Tam Hòa (Sanwa), ngân hàng Đại hòa , ngân hàng Sumitomo, Công ty bảo hiểm nhân thọ Nhật, công ty điện khí Matsushita, công ty bách hóa Tây Vũ, công ty Tam Việt có trụ sở tại BK, Thượng Hải, Tây An được gọi về nước. Hôm đó có tất cả 1163 người Nhật hồi quốc. Ngày 6, hội trưởng hội liên hiệp ngân hàng Nhật Bản Cung Kỳ tuyên bố: "Ngân hàng Nhật Bản đã đóng băng các khoản cho vay theo nguyện vọng của phía TQ, lượng tiền là 14,5 tỉ USD" Ngày 7, thủ tướng Nhật bản nói trước hạ nghị viện: "Tại TQ hiện có 8300 người Nhật, hôm nay đã ra lệnh cho họ di tản", "Phải triệu kiến đại sứ TQ, chính thức truyền đạt kiến giải nghiêm khắc của chính phủ". Chiều cùng ngày, phó phòng ngoại vụ Murada đã cho triệu đại sứ TQ tại Nhật Dương Chấn Á, tuyên bố "Về mặt nhân đạo mà nói, việc chính phủ TQ để xảy ra bi kịch đổ máu là không thể chấp nhận được". Cùng ngày, quân đội giới nghiêm TQ đã tấn công làm 3 nhân viên sứ quán Nhật Bản bị thương, Đại sứ Nhật tại TQ Nakashima bày tỏ kháng nghị mạnh mẽ đối với TQ. Hôm đó có thêm 1774 người Nhật ra khỏi TQ, trưởng phòng thư ký chính phủ Nhật Shiokawa tuyên bố: "Để bảo đảm an toàn tính mạng cho những người Nhật tại TQ, chúng tôi khuyến cáo toàn bộ người Nhật tìm cách tị nạn", và biểu thị thực thi hai chính sách: Một là cung cấp thuốc men cứu trợ thông qua hội chữ thập đỏ, hai là kéo dài thời hạn cư trú tại Nhật của những lưu học sinh TQ. Ngày 8, hải quan Nhật tuyên bố thay đổi tình trạng của TQ từ "Quốc gia thông thường" thành "Quốc gia đặc biệt", theo đó hàng hóa từ Nhật phải được sự phê chuẩn đặc biệt mới có thể xuất cảnh sang TQ. Ngày 12, chính phủ Nhật cho đóng băng những khoản cho vay do nguyện vọng của phía Nhật, tổng cộng 5,7 tỉ USD.


*Đài Loan (Trung hoa dân quốc)

Tổng thống Lý Đăng Huy phát biểu tuyên bố "Để kháng nghị việc ĐCSTQ sử dụng vũ lực trấn áp cuộc vận động của người đại lục, chúng tôi kêu gọi tất cả những quốc gia nhân sĩ yêu tự do, tôn trọng nhân quyền trên thế giới cùng lên án hành động này". Bộ quốc phòng tuyên bố tình trạng chuẩn bị chiến tranh. Để ủng hộ đồng bào, phía Đài Loan tuyên bố thực thi sách lược 4 điểm, trong đó bao gồm: Phát hộ chiếu Đài Loan cho nhưng lưu học sinh và học giả đại lục mang hộ chiếu TQ tại nước ngoài, phụ cấp học phí và sinh hoạt phí cho những người này...

*Hồng Công

Ngày 5, 13 chi nhánh của tập đoàn Trung Ngân bị bao vây bởi một lượng khách hàng khổng lồ. Đây là đợt rút tiền lớn nhất trong lịch sử Trung Ngân, ngày hôm đó, khách hàng đã rút 5 tỉ đô la HK, khiến cho tập đoàn này lâm vào cảnh kiệt quệ. Đây là hành động thể hiện sự phản đối của người HK trước hành vi trấn áp bằng vũ lực của nhà cầm quyền TQ.

*Macao

Tổng đốc Ma Cao Văn Lễ Trị phát biểu thuyên bố: "Vào thời khắc này, chứng tôi cho rằng việc sử dụng vũ lực trấn áp những người tay không tấc sắt là không thể chấp nhận được". Ngày 5, người dân Macao đã xếp hàng trước 10 chi nhánh của ngân hàng Trung Hoa, rút ra một lượng tiền khoảng 330 triệu đô la Hồng Kông để thể hiện phản đối.